Đã đăng vào khoảng 11 giờ trước 6 phút đọc

[Phần 1] Tôi đã xây dựng mạng gia đình như thế nào 🤔 Không kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm

1. Mọi chuyện bắt đầu rất “bình thường”

Trước đây, với tôi, mạng gia đình là một thứ rất đơn giản.

Nhà có Internet → nhà mạng kéo cáp quang → lắp modem Wi-Fi → thế là xong.
Mạng chậm thì nghĩ là do gói cước thấp.
Wi-Fi yếu thì nghĩ là do nhà mạng.

Tôi tin là rất nhiều gia đình cũng giống như vậy.

Gia đình tôi có 2 ngôi nhà ống trên cùng một mảnh đất.
Mỗi nhà 3 tầng, ở giữa là một khoảng sân nhỏ.
Nhà trước và nhà sau đều sinh hoạt, đều dùng mạng, và nhà có kinh doanh.

Mạng Internet được VNPT kéo từ cột điện vào nhà ống phía trước.
Modem Wi-Fi do nhà mạng cung cấp được đặt ở đó.

Và mọi thứ… có vẻ ổn.

2. “Có vẻ ổn” cho đến khi tôi bắt đầu thấy không ổn

Những vấn đề bắt đầu xuất hiện rất âm thầm:

Ở tầng này Wi-Fi mạnh, tầng khác thì yếu
Sang nhà sau thì mạng chập chờn
Thiết bị di chuyển trong nhà thì hay bị rớt Wi-Fi
Có lúc mạng chậm dù gói cước không hề thấp

Lúc đó, phản xạ đầu tiên của tôi là:

“Chắc modem nhà mạng yếu.”

Và thế là tôi mua thêm một router Asus Wi-Fi 6 (RT-AX52), nối từ cổng LAN của modem VNPT ra, với suy nghĩ rất đơn giản:

“Router xịn hơn → mạng sẽ nhanh hơn.”

Tôi nối:

LAN1 → router Asus (cho nhà tôi dùng)
LAN2 → một router Wi-Fi khác (cho nhà sau)

Nghe thì hợp lý.
Nhưng thực tế… mọi thứ không cải thiện bao nhiêu.

3. Khi “mua thêm router” không giải quyết được vấn đề

Tôi bắt đầu thấy một cảm giác rất khó chịu:

Router mới mua, thông số tốt
Wi-Fi 6, băng tần kép
Nhưng trải nghiệm không khác nhiều so với trước

Lúc này tôi bắt đầu nhận ra một điều quan trọng:

Có thể vấn đề không nằm ở thiết bị, mà nằm ở cách mình đang làm mạng.

Nhưng khổ một điều là:

Tôi không học mạng
Không có nền tảng hạ tầng
Chỉ là người dùng bình thường, tự mày mò

Tôi không biết:

Router khác modem ở điểm nào
Vì sao Wi-Fi không xuyên tường tốt
Vì sao thêm router lại không giải quyết triệt để

Mọi thứ đều rất mơ hồ.

4. Một nỗi lo mới xuất hiện: bảo mật

Càng dùng, tôi lại càng nghĩ xa hơn.

Gia đình tôi có kinh doanh.
Khách đến, hỏi Wi-Fi là chuyện bình thường.

Nhưng rồi tôi bắt đầu tự hỏi:

Nếu ai đó vào Wi-Fi, họ có nhìn thấy thiết bị trong nhà tôi không?
Sau này tôi muốn làm home server, lưu dữ liệu cá nhân, thì có an toàn không?
Mạng gia đình và mạng khách có đang “lẫn vào nhau” không?

Thú thật là lúc đó tôi không biết câu trả lời.

Và chính điều đó làm tôi hơi… lo.

5. Những ràng buộc rất “đời”

Không phải muốn làm gì cũng được.

Gia đình tôi có những ràng buộc rất thực tế:

Nhà ống, tường dày → Wi-Fi khó xuyên
Bố tôi không thích đặt Wi-Fi trong phòng ngủ
Tôi lại muốn:
- Mạng ổn định ở mọi phòng
- Router tổng đặt gần phòng tôi (nhà sau)
- Chuẩn bị cho tương lai làm home server

Nghĩa là:

Vừa phải ổn định – vừa phải gọn – vừa phải an tâm – vừa phải tôn trọng sinh hoạt gia đình

Lúc này tôi hiểu rằng:

Đây không còn là chuyện “mua thêm router” nữa.

6. Khoảnh khắc tôi nhận ra: mình cần học lại từ đầu

Một buổi tối, khi Wi-Fi lại chập chờn ở tầng trên, tôi ngồi lại và nghĩ:

“Nếu mình không hiểu mạng gia đình hoạt động thế nào, thì mình sẽ luôn vá víu, mua thêm thiết bị, nhưng không bao giờ giải quyết tận gốc.”

Và đó là lúc tôi quyết định:

Không vội mua thêm gì
Không đổ lỗi cho nhà mạng
Bắt đầu tìm hiểu lại từ những khái niệm rất cơ bản

Router là gì?
Access Point là gì?
Vì sao Wi-Fi không nên xuyên tường?
Vì sao mạng gia đình cũng cần tư duy như mạng doanh nghiệp nhỏ?

7. Phần 1 kết lại ở đây

Phần này không có giải pháp.
Không có cấu hình.
Không có hướng dẫn kỹ thuật.

Chỉ là một người dùng bình thường, bắt đầu nhận ra rằng:

Mạng gia đình cũng là một “hạ tầng” – và hạ tầng thì không thể làm theo cảm tính.

Ở Phần 2, tôi sẽ bắt đầu:

Đặt lại tư duy về mạng gia đình
Hiểu vì sao cách làm cũ không hiệu quả
Và từng bước đi đến một kiến trúc hợp lý hơn